میلگردها در سایزهای مختلفی ساخته شده و مورد استفاده قرار می گیرند که اندازه گیری قطر میلگرد از اهمیت ویژه برخوردار است. تمامی مهندسین و پیمانکاران در زمان خرید و انتخاب میلگرد به اندازه قطر آن توجه ویژه ای دارند. همواره قطر میلگرد بر روی پلاک فلزی گواهینامه فنی آن درج می شود. اما، گاهی نیاز است که از طریق روش های مختلفی سایز میلگرد اندازه گیری گردد. روش های مختلفی برای این کار وجود دارند و از ابزارهای مختلفی بدین منظور استفاده می شود که شامل: اندازه گیری با روش تجربی، با استفاده از ریسمان، با استفاده از بند انگشت، با کمک کولیس، با استفاده از شابلون و…، می باشند. برای آشنایی کامل با تمامی این روش ها در ادامه مطلب همراه ما باشید.
آشنایی با روش های اندازه‌گیری سایز میلگرد
میلگرد همواره جزء مقاطع فولادی پرکاربرد در صنعت ساختمان سازی به شمار می آید که باید از سایز و وزن آن اطلاعات کاملی داشت. زیرا، قیمت میلگرد وابسته به وزن و سایز آن بوده و برای به دست آوردن وزن هر شاخه میلگرد، باید از فرمول های مربوطه استفاده کرد. به طور کلی انواع میلگردها با قطر ۸ الی ۵۰ میلی متر ساخته می شوند. اما، بیشترین کاربرد آن ها مربوط به قطر ۶ الی ۳۲ میلی متر است. با استفاده از ابزار و بدون استفاده از ابزار می توان قطر میلگرد را اندازه‌گیری کرد که هر یک از این روش ها نیز خود دارای انواع مختلفی هستند.
روش های اندازه گیری قطر میلگرد بدون استفاده از ابزار
یکی از ساده ترین و پرکاربردترین روش های اندازه‌گیری قطر میلگرد، بدون استفاده از ابزار می باشد. در این روش می توان با شیوه تجربی با استفاده از ریسمان و یا با استفاده از بند انگشت و با فرمول اندازه میلگرد را به دست آورد. در روش تجربی همواره مهندسان و پیمانکاران با تجربه و ماهر به راحتی و با محض دیدن میلگرد می توانند سایز قطر آن را تشخیص دهند. این روش برای افرادی که تازه کار هستند و مهارت کافی در این زمینه ندارند؛ مناسب نیست. علاوه بر این، می توان با استفاده از ریسمان نیز یا طناب سایز میلگرد را اندازه گیری کرد. در این روش طناب را به دور میلگرد پیچیده و سپس با اندازه گیری محیط طناب یا ریسمان، قطر میلگرد را به دست می آورند.
گاهی اوقات مهندسین و معماران حرفه ای و با تجربه، از روش دیگری با استفاده از بند انگشت قطر میلگرد را اندازه گیری می کنند. برای این کار ابتدا بند انگشت خود را اندازه گیری کرده و سپس آن را به دور میلگرد چرخانده و به تعداد آن از سایز مطلع می شوند. این روش در مقایسه با دو روش پیشین از دقت کمتری برخوردار بوده و برای میلگردهایی با سایز بالا، مناسب نیست. روش دیگر نیز مربوط به استفاده از فرمول است که منظور از فرمول وزن میلگرد می باشد. به عنوان مثال: یک شاخه ۱۲ متری میلگرد با قطر ۱۴ میلی متر، حدوداً ۱۴ کیلو و نیم وزن دارد و یا یک شاخه ۱۲ متری میلگرد با قطر ۱۶ میلی متر، حدوداً ۱۸ کیلو و ۷۰۰ گرم وزن دارد. لذا، از طریق به دست آوردن وزن به راحتی می توان به قطر میلگرد پی برد.
اندازه گیری قطر میلگرد با استفاده از ابزارهای مختلف
در بخش پیشین اندازه گیری میلگرد بدون استفاده از ابزار را بیان کردیم که این روش ها از دقت و اصول کمتری برخوردار بودند و ممکن است که خطایی در آن ها رخ دهد. اما، با استفاده از ابزارهای مختلف می توان به صورت دقیق و اصولی انواع قطر میلگرد را اندازه گیری کرد. به طور مثال: با استفاده از کولیس که وسیله ای است برای اندازه گیری دقیق قطر خارجی و داخلی و عمق اشیاء، به راحتی قطر میلگرد را نیز به دست آورد.
برای این کار می توان لبه های چاقویی کولیس را برای اندازه گیری قطر هسته ای میله های شیاردار قرار داد. در واقع، باید کولیس را بین دو نقطه دلخواه قرار داده و در این حالت دو نقطه به وسیله دو فک خمش مشخص می شوند و سپس کولیس را برداشته و حد فاصل دو فک را به وسیله خط‌کش اندازه گیری می کنیم. روش دیگر استفاده از شابلون است که یکی از روش های ساده و دقیق برای اندازه‌گیری قطر میلگرد می باشد.
برخی از افراد به جای شابلون به این دستگاه گیج میلگرد نیز می گویند که از جنس فولاد ضد زنگ ساخته شده و حجم کمی دارد و به راحتی می توان آن را جا به جا کرد. برای استفاده از شابلون، ابتدا باید میلگرد را در دهانه آن فرو داده و سپس نقطه ای که سطح بیرونی میلگرد با آن مماس شده را از طریق اعداد ثبت شده روی آن محاسبه نماییم. همچنین، می توان با شابلون خط کش دار، کاور بتنی آلمان های بتن آرمه را نیز کنترل نمود.
استفاده از شابلون میلگرد یا گیج میلگرد مزیت های بسیار زیادی دارد که شامل: اندازه گیری دقیق تر، قابلیت حمل و نقل، عدم خوردگی، ضد ضربه بودن و عدم شکستگی و…، هستند. روش دیگر استفاده از آچار فرانسه است که در این روش کارشناسان می توانند با استفاده از آچار فرانسه، به راحتی قطر میلگرد را اندازه گیری کنند. اما، این آچار فرانسه ها با نوع معمولی خود فرق داشته و بر روی آن ها اعدادی مندرس شده اند. لذا، می توان آن ها را در کنار میلگرد قرار داد و در سریع ترین و راحت ترین زمان ممکن اعداد مندرج کنار آن ها را به راحتی خواند و از سایز میلگرد مطلع شد.
چرا اندازه گیری قطر میلگرد اهمیت دارد؟
اندازه‌گیری سایز میلگرد همواره از اهمیت والایی برخوردار است؛ زیرا، انواع میلگرد با قطرهای متفاوت کاربردهای متفاوتی نیز دارند. به نوعی در هر قسمت از یک سازه، میلگردهایی با سایز مختلف مورد نیاز هستند. به طور مثال: می توان برخی از میلگردها را با سایزهای مختلف در فونداسیون استفاده کرد و برخی دیگر را در راه پله ها یا راه روهای ورودی یک سازه استفاده نمود. اغلب میلگردهای سایز بزرگ را که مقاومت بالایی نیز دارند، در دیوارها و ستون ها استفاده می کنند. در نتیجه آگاهی از اندازه میلگردها می تواند باعث استفاده درست و بهینه از آن ها در یک سازه شود. اما، اگر آگاهی کاملی در این زمینه وجود نداشته باشد؛ مقاومت بتن و در نهایت مقاومت سازه مختل شده و ممکن است باعث بروز آسیب های جانی و مالی در آینده گردد.
از لحاظ هندسی همواره تفکیک میلگردها از هم بر اساس قطر اسمی آن ها انجام می شود. قطر اسمی همواره پارامتر هندسی مشخصه انواع میلگردها به شمار می آید. واحد اندازه گیری قطر اسمی یا همان نمره میلگرد، میلی متر است و همواره توسط شرکت تولید کننده روی پلاک فلزی بسته های میلگرد حک می گردد. قطر اسمی میلگردهای آجدار شامل سه دسته اسمی، زمینه ای و خارجی هستند. قطر اسمی قطری است که نزدیک به میانگین بوده و توسط جداول استاندارد تعریف می شوند. قطر زمینه ای نیز منظور قطر میلگرد آجدار بدون در نظر گرفتن آج آن است و قطر خارجی نیز به معنی قطر میلگرد با احتساب کامل آج آن می باشد. به عنوان مثال: میلگرد آجدار شماره ۱۶، دارای سه نوع قطر اسمی و زمینه ای خارجی می باشد که قطر اسمی آن ۱۶ قطر زمینه‌ای آن ۱۵ و خارجی آن ۱۸ است.
خلاصه مطلب
ما در این بخش از مطلب تلاش کردیم تا شما را با انواع روش های اندازه گیری میلگرد آشنا کنیم. اندازه گیری و اطلاع از سایز هر محصول فولادی مخصوصا میلگرد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و حتماً پیش از استفاده باید از این موضوع اطلاع حاصل کرد. اگر در این زمینه سوالی دارید و یا می خواهید برای از قیمت انواع میلگرد و یا سایر محصولات فولادی مطلع شوید ، می توانید با همکاران ما در فولاد کو ارتباط برقرار نمایید.