اسپیسر یا جداساز میلگرد، قطعه ای فلزی، بتنی یا پلاستیکی است که در فضای بیرونی میان بتن و میلگرد قرار می گیرد. هدف اصلی از نصب اسپیسر، جلوگیری از خوردگی میلگرد و افزایش طول عمر آن است. این وسیله از تماس مستقیم میلگرد با عوامل خورنده مانند رطوبت و هوا جلوگیری می کند و در نتیجه مانع زنگ زدگی و کاهش مقاومت سازه می شود.
چرا باید از اسپیسر استفاده کنیم؟
زمانی که میلگردهای فولادی در معرض رطوبت و هوا قرار می گیرند، دچار زنگ زدگی شده و حجم آنها افزایش می یابد. این افزایش حجم باعث ایجاد فشار به بتن، ترک خوردگی و در نهایت کاهش استحکام سازه می شود. به همین دلیل، استفاده از اسپیسر به ویژه در محیط های مرطوب که احتمال خوردگی فلزات بالاست، امری ضروری است.
اسپیسر (Spacer) چیست؟
بر اساس مطالعات انجام شده، هر ۲ میلی متر کاهش در ضخامت بتن می تواند عمر سازه را تا ۱۰ سال کاهش دهد. برای جلوگیری از این مشکل، از اسپیسر یا فاصله گذار استفاده می شود. وظیفه اصلی اسپیسر ایجاد فاصله مناسب بین میلگرد و قالب های بتنی هنگام بتن ریزی است.
اسپیسرهای پلاستیکی بتن به دو دسته کلی تقسیم می شوند:
• اسپیسر بتن: مورد استفاده در فونداسیون و ستون ها
• اسپیسر کاشی و سرامیک: شامل صلیب کاشی و سرامیک برای ایجاد فاصله ی استاندارد بین کاشی ها
انواع اسپیسر از نظر جنس
۱. اسپیسر بتنی
اسپیسرهای بتنی از ترکیب سیمان و آب با عیارهای مختلف ساخته می شوند. این نوع اسپیسر باید فاقد مواد خورنده مانند سولفات ها باشد تا از تخریب میلگرد و بتن جلوگیری کند.
ویژگی های اسپیسر بتنی:
چسبندگی بالا به بتن فونداسیون
افزایش مقاومت بتن در برابر نفوذ آب
معایب:
وزن بالا
سختی در شکل دهی و نصب
برای نصب این نوع اسپیسر، معمولاً از یک قلاب فلزی جهت اتصال به میلگرد استفاده می شود.
۲. اسپیسر فلزی
این نوع اسپیسر معمولاً از جنس میلگرد یا مفتول ساخته شده و برای ثابت نگه داشتن آرماتورها طراحی شده است.
ویژگی های اسپیسر فلزی
هم جنس بودن با میلگرد و ایجاد پیوند قوی تر
استحکام بالا در برابر فشار و بارهای سنگین
مناسب برای پروژه های بزرگ و صنعتی
۳. اسپیسر پلاستیکی
این نوع اسپیسر به دلیل قیمت مناسب و تنوع بالا، بسیار پرکاربرد است.
ویژگی های اسپیسر پلاستیکی:
وزن سبک و حمل آسان
نصب سریع و کاهش نیاز به نیروی انسانی
قیمت مقرون به صرفه
معایب:
چسبندگی پایین به بتن به دلیل تفاوت در ضریب حرارتی
مقاومت کم در برابر برخی مواد شیمیایی
انواع اسپیسر بتن
1. اسپیسر پلاستیکی: پرکاربردترین نوع اسپیسر با نصب آسان
2. اسپیسر کفی: مناسب برای سازه های متوسط و نیمه سنگین
3. اسپیسر دیواری: مخصوص دیوارهای بتنی
4. اسپیسر ماکس فیکس: برای میلگردهای ۸ تا ۲۲ میلی متری و سازه های با وزن متوسط
5. اسپیسر هارد فیکس: دارای دو شاخک قفل شونده، مناسب برای میلگردهای ۱۸ تا ۳۲ میلی متری و بارهای تا ۳۵۰ کیلوگرم
6. اسپیسر مینی فیکس: برای شبکه میلگردهای سبک، سقف های عرشه فولادی و تیرچه بلوک
7. اسپیسر دابل فیکس: برای استفاده در پروژه های خاص
8. اسپیسر ساید فیکس: دارای قفل یک طرفه، مناسب برای میلگردهای ۱۲ تا ۲۵ میلی متری با تحمل بار تا ۲۰۰ کیلوگرم
9. اسپیسر یوفیکس: تحمل بار متوسط تا ۲۰۰ کیلوگرم، مناسب برای دال های کامپوزیت و میلگردهای سبک
طبقه بندی اسپیسر بر اساس شکل ظاهری
• اسپیسر صندلی شکل: مناسب برای ایجاد فاصله استاندارد
• اسپیسر چرخی: برای ایجاد فاصله یکنواخت در سازه های عمودی
• اسپیسرهای خاص: طراحی شده برای کاربردهای ویژه و صنعتی
استفاده از اسپیسر مناسب، علاوه بر افزایش عمر سازه، از بروز مشکلاتی مانند زنگ زدگی میلگرد و کاهش استحکام بتن جلوگیری می کند.
انواع اسپیسر
اسپیسرها از مواد مختلفی مانند بتن، فلز، پلاستیک و چوب ساخته می شوند که هرکدام ویژگی های خاص خود را دارند:
• اسپیسر بتنی: این نوع اسپیسر باید از جنسی مشابه با بتن سازه باشد تا ضریب حرارتی یکسانی داشته و فاقد مواد خورنده باشد. مهم ترین مزیت آن افزایش مقاومت بتن است.
• اسپیسر فلزی: معمولاً به صورت مفتول یا میلگرد خم شده تولید شده و نسبت به سایر انواع، قیمت بالاتری دارد.
• اسپیسر پلاستیکی: به دلیل قیمت مناسب و سهولت اجرا، بسیار پرکاربرد است. اما چسبندگی کمتری به بتن دارد و ضریب
حرارتی متفاوت آن می تواند مشکلاتی ایجاد کند. با این حال، مزایای آن شامل موارد زیر است:
o وزن سبک و حمل ونقل آسان
o مقرون به صرفه بودن
o کاهش نیاز به نیروی کار و افزایش سرعت اجرا
نکات مهم در انتخاب اسپیسر
1. قیمت: هزینه اسپیسر باید متناسب با سایر مصالح سازه مانند میلگرد و تیرآهن باشد تا هزینه نهایی پروژه افزایش نیابد.
2. طول عمر: از آنجا که سازه ها برای سال های طولانی مورد استفاده قرار می گیرند، دوام و ماندگاری اسپیسرها اهمیت زیادی دارد.
3. تحمل بار: بسته به نوع و حجم پروژه، باید اسپیسر مناسبی انتخاب شود که توانایی تحمل وزن و بار سازه را داشته باشد.
برای خرید انواع میلگرد و یا دریافت قیمت میلگرد و محصولات فولادی می توانید به سایت مراجعه کنید.