لوله استیل 304 یکی از پرکاربردترین انواع لوله های استیل ضدزنگ در صنعت است که به دلیل ترکیبات ویژه، مقاومت بالایی در برابر زنگ زدگی، خوردگی، سایش و خراش دارد. این لوله هم در مدل درزدار و هم بدون درز (مانیسمان) تولید و در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
لوله استیل 304 چیست؟
این لوله از خانواده فولادهای ضدزنگ (Stainless Steel) بوده و به دلیل مقاومت عالی در برابر زنگ زدگی، گزینه ای ایده آل برای صنایعی است که با مواد شیمیایی یا دمای بالا سروکار دارند. یکی از رایج ترین روش های تولید لوله استیل 304، استفاده از ورق های S.S304 است؛ بنابراین قیمت ورق استیل یا حتی ورق گالوانیزه می تواند بر بهای نهایی این لوله اثرگذار باشد.
در بازار فولاد، این محصول با نام لوله استنلس استیل نیز شناخته می شود. ترکیب شیمیایی آن شامل ۱۸ تا ۲۰ درصد کروم و ۸ تا ۱۱ درصد نیکل است که خواص ضدزنگ و ضدخوردگی را ایجاد می کند. این ترکیب علاوه بر مقاومت شیمیایی، توان تحمل دمای بالا تا ۸۰۰ درجه فارنهایت را نیز دارد و همین ویژگی، انجام عملیات جوشکاری را بدون آسیب رسانی به ساختار لوله ممکن می سازد.
ویژگی های کلیدی لوله استیل 304
مهم ترین خصوصیات این نوع لوله عبارت اند از:
- استحکام و دوام بسیار بالا
- وزن کم و سهولت حمل ونقل
- قابلیت شکل دهی و انعطاف پذیری
- امکان بازیافت و استفاده مجدد
- مقاومت در برابر خوردگی، پوسیدگی و زنگ زدگی
- قابلیت تحمل دما تا ۸۰۰ درجه فارنهایت
- جوش پذیری عالی به دلیل درصد کم کربن
- عدم خاصیت مغناطیسی در شرایط عادی
- حفظ سختی و مقاومت کششی در دماهای پایین

نکات مهم درباره استیل گرید 304
گرید 304 استیل، ماده اولیه تولید لوله های استنلس استیل است و ترکیبی از کروم، نیکل و مقدار کمی کربن دارد. دمای ذوب این آلیاژ بین 1398 تا 1420 درجه سانتی گراد است و سختی آن بر اساس آزمون های برینل و راکول به ترتیب HB 123–363 و HRB 70–92 اندازه گیری می شود.
انواع لوله استیل 304
- لوله استیل درزدار (Welded): تولیدشده از جوشکاری یا لول کردن ورق استیل، مناسب برای سیستم های لوله کشی، انتقال مایعات و گازها و صنایع شیمیایی.
- لوله استیل بدون درز Seamless مانیسمان: ساخته شده بدون جوشکاری، ایده آل برای محیط های تحت فشار و دمای بالا مانند صنایع نفت و گاز.
- لوله استیل مستطیلی و مربعی: مورد استفاده در ساختمان سازی، خودروسازی و مبلمان فلزی.
- لوله استیل اکسترود شده: تولیدشده به روش اکستروژن، مناسب برای خودروسازی، صنایع الکترونیک و معدنی.
کاربردها در صنایع مختلف
لوله استیل 304 به دلیل مقاومت بالا و انعطاف در شرایط مختلف، در حوزه های متنوعی به کار می رود:
- صنایع داروسازی
- معدن و حفاری
- خودروسازی
- سیستم های لوله کشی و انتقال سیالات
- تجهیزات گرمایشی و سرمایشی
- صنایع غذایی و نوشیدنی
- صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
- معماری و دکوراسیون
- ساخت تجهیزات در تماس با مواد شیمیایی یا خورنده
مزایای استفاده
- طول عمر بالا و ماندگاری
- مقاومت عالی در برابر ضربه و سایش
- ظاهر براق و ماندگاری زیبایی سطح
- تحمل دماهای بالا و شرایط استریل
- جلوگیری از آلودگی مواد غذایی
- مناسب برای محیط های خورنده و دریایی
معایب استفاده
به طور کلی، ایراد خاصی در استفاده از لوله استیل 304 گزارش نشده است، اما انتخاب مدل و سایز نامناسب متناسب با نوع کاربرد می تواند عملکرد آن را کاهش دهد.
مشخصات فنی ورق استیل 304
ورق استیل 304 و گرید کم کربن آن، 304L، بر اساس استانداردهای بین المللی معتبری همچون ASTM A240، ASTM A666 و AMS 5513 / AMS 5511 طبقه بندی می شوند. این استانداردها ترکیب شیمیایی، خواص مکانیکی و ویژگی های ساختاری این آلیاژ را با جزئیات مشخص می کنند و مبنای اصلی تولید، کنترل کیفیت و استفاده صنعتی آن هستند.
استاندارد ASTM A240
این استاندارد که توسط انجمن تست مواد آمریکا (ASTM) تدوین شده، شامل آلیاژهای مقاوم به خوردگی و حرارت است که در قالب های مختلفی مانند ورق (Sheet)، نوار (Strip) و پلیت (Plate) تولید می شوند.
ورق های استیل 304 تحت این استاندارد برای کاربردهای عمومی و همچنین ساخت مخازن تحت فشار استفاده می شوند. مشخصات دقیق ترکیب شیمیایی و خواص مکانیکی این ورق ها در جداول استاندارد ذکر شده و تولیدکنندگان موظف به رعایت آن هستند.
استاندارد ASTM A666
این استاندارد به روش های عملیات حرارتی و سردکاری فولادهای ضدزنگ آستنیتی می پردازد و الزامات دقیقی برای ترکیب شیمیایی، شکل و خواص مکانیکی تعیین می کند. طبق این استاندارد، ورق استیل 304 می تواند در قالب های مختلف از جمله ورق نازک، نوار، پلیت یا میلگرد تولید شود.
استانداردهای AMS 5513 و AMS 5511
این دو استاندارد توسط انجمن مهندسین خودرو (SAE) برای کاربردهای صنعتی، به ویژه هوافضا تدوین شده اند.
- AMS 5513: مشخصات ورق استیل 304
- AMS 5511: مشخصات ورق استیل 304L

ترکیب و ویژگی های فنی ورق استیل 304
ورق استیل 304 یک فولاد آستنیتی غیرمغناطیسی است که عمدتاً از آهن، کروم (۱۸ تا ۲۰ درصد) و نیکل (۸ تا ۱۰.۵ درصد) تشکیل شده و مقدار کمی کربن دارد. این آلیاژ به دلیل ساختار کریستالی پایدار، مقاومت بالایی در برابر زنگ زدگی و خوردگی دارد و به راحتی با اکثر روش های جوشکاری قابل اتصال است.
ظاهر این ورق معمولاً به صورت براق نقره ای یا مات عرضه می شود. استحکام فشاری 500 تا 720 مگاپاسکال و نقطه ذوب 1375 تا 1450 درجه سانتی گراد از جمله ویژگی های مکانیکی مهم آن است.
ویژگی های برجسته ورق استیل 304
- مقاومت عالی در برابر خوردگی و زنگ زدگی
- عدم خاصیت مغناطیسی (در شرایط عادی)
- فرم پذیری و شکل دهی مناسب
- قابلیت جوشکاری بالا
- ظاهر زیبا و درخشان
- دوام مکانیکی در دماهای بالا و پایین
کاربردهای ورق استیل 304
به دلیل ترکیب خواص مکانیکی و شیمیایی مطلوب، ورق استیل 304 در صنایع متعددی کاربرد دارد:
- نفت، گاز و پتروشیمی
- صنایع غذایی و لبنیات
- تجهیزات داروسازی
- صنایع دریایی و شیمیایی
- ساخت تجهیزات آشپزخانه صنعتی
قیمت لوله استیل 304
قیمت این لوله به عواملی مانند قطر، ضخامت، طول، نوع (درزدار یا بدون درز) و برند تولیدکننده بستگی دارد. برای مشاهده قیمت روز انواع لوله های فولادی، می توان به وب سایت فولاد کو مراجعه کرد.
جمع بندی
لوله استیل 304 با ترکیب کروم، نیکل و کربن کم، مقاومت بالایی در برابر زنگ زدگی و خوردگی داشته و در مدل های درزدار و بدون درز تولید می شود. این ویژگی ها باعث شده تا در صنایع مختلف از غذایی و دارویی تا نفت و گاز کاربرد گسترده ای داشته باشد.
