لوله های فولادی، معمولا به خاطر افزایش مقاومت در برابر خوردگی، در برابر سایش و… پوشش دهی می شوند. برای پوشش دهی لوله های فولادی معمولا از مواد مختلفی نظیر: اپوکسی، ترموپلاستیکی، پوشش های پایه نفتی، پلی اوره و مواردی از این قبیل استفاده می کنند. انواع پوشش لوله فولادی؛ داخلی، خارجی یا ترکیبی از آن ها هستند. بسیاری از صنایع مانند: خطوط لوله تامین آب آشامیدنی، پالایشگاه های پتروشیمی، برای انتقال سیال، به لوله هایی با پوشش مقاوم نیاز دارند که استفاده از این پوشش ها سبب می شود مقاومت و عمر آن ها تا حد زیادی، افزایش یابد. برای آشنایی بیشتر با این موضوع، در ادامه مطلب همراه ما باشید.
چرا لوله های فولادی به پوشش نیاز دارند؟
لوله های فولادی از جمله ضروری ترین محصولات در صنعت و ساخت و ساز به شمار می روند. اما، برای این که بتوان از آن ها در صنایع دیگر نیز استفاده کرد، از یک لایه محافظ تحت عنوان پوشش، استفاده می کنند. مخصوصا برخی از لوله هایی مثل: لوله های اسپیرال که درزدار هستند و نسبت به لوله های بدون درز در برابر خوردگی آسیب پذیرتر می باشند، بیشتر به این پوشش نیازمندند. علاوه بر این، کنترل خوردگی داخلی و خارجی خط لوله ها، موجب افزایش کارایی آن ها شده و می توان از آن ها در پروژه های تامین آب یا نفت و گاز در مقیاس بزرگ و… استفاده کرد.
به طوری کلی مواردی که موجب استفاده از پوشش لوله می شوند شامل: نیاز به مقاوت لوله در برابر رطوبت، در برابر فشار، در برابر درجه حرارت کم یا زیاد، در برابر ضربه و… می باشند. به عبارتی ساده تر، پوشش دهی لوله برای این انجام می شود که خطوط در برابر عوامل آسیب رسان بیرونی و داخلی، محافظت گردند. یکی از وظایف اصلی پوشش لوله فولادی، پیشگیری از رشد میکروارگانیسم هایی مثل: قارچ، جلبک و باکتری جلوگیری می باشد. برای انتخاب نوع پوشش مورد استفاده در بخش داخلی و خارجی، عوامل مختلفی تاثیر گذار هستند که عبارتند از:
• عوامل موثر در انتخاب پوشش خارجی شامل: عوامل محیطی، دمای سیال و نوع مسیر و… می باشند.
• عوامل موثر در انتخاب پوشش داخلی شامل: ماهیت سیال و میزان خورنده بودن لوله ها هستند.
انواع پوشش لوله های فولادی کدامند؟
هر یک از انواع پوشش لوله های فولادی بر اساس مواد اولیه، طراحی خط لوله، محل و چگونگی استفاده از لوله، روش های متصل کردن، نفوذ ناپذیری و مدت زمان نگهداری و… با هم متفاوت هستند. انواع این پوشش ها شامل موارد زیر می باشند:
انواع پوشش لوله از نظر نوع مواد
پوشش لوله های نفت و گاز، آب آشامیدنی و…، باید از جنس مواد مرغوبی باشند تا مشکلی را برای مواد به وجود نیاورند. مهم ترین این پوشش ها شامل: انواع پوشش اپوکسی، پایه نفتی، ترموپلاستیکی، پلی اوره و سیمانی هستند. برای استفاده از پوشش های ترموپلاستیکی، باید مواد آن را حرارت دهی نموده و سپس، بر روی سطوح قرار داد. از جمله مهم ترین پوشش های ترموپلاستیکی پلی اتیلن است که کاربردهای مختلفی، در انواع صنایع دارد. پوشش های اپوکسی نیز یکی دیگر از اصلی ترین موادی است که در حالت پودری و مایع برای محافظت در برابر خوردگی در پوشش دهی لوله ها و بر سطوح داخلی و خارجی، مورد استفاده قرار می گیرند.
پوشش های پایه نفتی، همان طور که از نامشان مشخص است، از تقطیر نفت خام به دست آمده و انواع آن شامل: بیتومن و بیتوسل هستند. می توان از پوشش هایی با پایه نفت در سطوح بیرونی لوله ها برای افزایش مقاومت استفاده کرد. پوشش های سیمانی اغلب برای لوله های انتقال آب آشامیدنی، فاضلاب و آب دریا استفاده می شوند که دارای انواع پلیمری، آلومینا و پرتلند می باشند. نوع دیگری از مواد به کار رفته در ساخت پوشش ها، پلی اوره است که انعطاف پذیری بالایی را برای لوله ها به وجود می آورند.
انواع پوشش خارجی لوله فولادی
سطح خارجی لوله ها از اهمیت ویژه ای برخوردارند و همواره در برابر تنش های مختلف، عوامل متنوع و… باید از لوله ها حفاظت کنند. به همین خاطر، برای پوشش دهی سطح خارجی لوله ها از موادی با ترکیبات متنوع و با ویژگیهای منحصر به فرد، استفاده می کنند. از جمله مهم ترین پوشش های خارجی مورد استفاده در لوله های فولادی، عبارتند از:
پوشش خارجی قطران
اولین نوع پوشش مناسب برای سطوح خارجی لوله ها، قطران داغ است که نوعی ماده چسبناک و سیاه رنگ می باشد. ماده اولیه استفاده شده در ساخت این پوشش، زغال سنگ یا چوب است که باید آن ها را تقطیر کرده و سپس با مواد دیگری ترکیب نمایند.
پوشش لوله آسفالتی یا زغال سنگی
پوشش آسفالتی یکی از ارزان ترین نوع پوشش ها است که از آن برای سطوح خارجی استفاده می کنند. این پوشش، دارای ظاهری سیاه رنگ بوده و به راحتی و در کمترین زمان ممکن می توان از آن استفاده کرد. اغلب این پوشش برای خطوط لوله دریایی بسیار مناسب می باشد و کاربرد زیادی در این زمینه دارد.
پوشش بیتومن انامل
یکی از قدیمی ترین نوع پوشش ها، بیتومن انامل است که از قیر اصلاح شده و لایه های نواری پشم شیشه برای تولید آن، استفاده می کنند. این نوع پوشش در مقایسه با سایرین، قیمت مقرون به صرفه تری دارد.
پوشش بیتوسل
بیتوسل، همواره به عنوان یک پوشش لوله فلزی بر پایه مواد نفتی مورد استفاده قرار می گیرد و اغلب برای ساخت آن از مواد پلیمری استفاده می شود. این پوشش زمانی که بر روی لوله های فولادی و فلزی قرار بگیرد، ضخامتی 4 میلی متری را بر روی لوله ها ایجاد می کند.
پوشش FBE دو لایه (Fusion- Bonded Epoxy):
نوع دیگری از پوشش لوله ها فولادی وجود دارند که از ۲ لایه مجزاFBE برای سطح خارجی لوله ها استفاده می کنند. این پوشش، مقاومت لوله را در برابر خوردگی ایجاد کرده و استقامتی در برابر آسیب های فیزیکی را نیز به وجود می آورد.
پوشش پلی اتیلن سه لایه
در این پوشش از ۳ لایه پلی اتیلن FBE، به صورت همزمان، استفاده می کنند. قرار گیری سه لایه پلی اتیلن منجر به افزایش مقاومت لوله در برابر ضربه و جریان الکتریکی می شود.
پوشش پلی پروپیلن
این پوشش، مقاومت مکانیکی بسیار بالایی دارد و موجب می شود تا عملکرد لوله بهبود یافته و عمر آن نیز طولانی شود.
پوشش پلی یورتان: نوع دیگری از پوشش های سطح بیرونی لوله ها، پلی یورتان است که انعطاف پذیری بالایی در برابر تغییر شکل دارد. این پوشش از گروه های اتیل کاربامات توسط پیوندهای کاربامات به یکدیگر تشکیل شده است.
پوشش نواری (پرایمر)
این پوشش، به طور معمول متشکل از لایه پی وی سی، پلی اتیلن یا پلی اولفین همراه با چسب می باشد که معمولا به صورت مارپیچی اطراف لوله قرار داده می شود. اغلب از این پوشش برای تعمیر قسمت های آسیب دیده استفاده می شود.
پوشش گالوانیزه
در این نوع پوشش، فولاد را در حمامی از مواد مذاب که حاوی زینک (روی) است قرار داده و از این طریق، پوشش و لایه ای از زینک بر سطح لوله ایجاد می شود.
پوشش لفاف گرم
این پوشش برای کلدینگ لوله و کنترل انتقال حرارت در دمای سطح، مناسب می باشد. این پوشش، وزن کمی دارد و با اعمال حرارت بر روی سطح لوله قرار می گیرد.
پوشش رنگ
استفاده از رنگ به عنوان پوشش، اغلب برای خطوط لوله زیرزمینی و هم خطوط لوله رو زمینی استفاده می شود. این پوشش موجب می شود تا از زنگ زدن لوله ها، پیشگیری گردد.
انواع پوشش داخلی لوله فولادی
علاوه بر سطح بیرونی، سطح داخلی لوله ها نیز باید دارای پوشش هایی باشند. پوشش دهی سطح داخلی لوله ها از مواد مختلفی مثل: اپوکسی، پلی اتیلن و گالوانیزه ساخته می شود و میزان مقاومت لوله ها را در برابر خوردگی افزایش داده و از سمتی مقدار تشکیل رسوب را در آن ها کاهش می دهد. انواع پوشش داخلی لوله های فولادی، شامل موارد زیر می باشند:
- • پودر اپوکسی: این پوشش، اغلب در جداره های داخلی لوله ها استفاده می شود تا از واکنش شیمیایی میان سیال و سطح داخلی لوله ها پیشگیری کند. از پوشش پودر اپوکسی، معمولا در خطوط لوله حامل آب دریا یا آب شور برای مقابله در برابر خوردگی استفاده می کنند.
• پوشش رنگ: علاوه بر این که از رنگ در سطح بیرونی لوله ها استفاده می شود، می توان در سطوح داخلی نیز از این پوشش، بهره گرفت. این پوشش منجر به افزایش کیفیت سطج داخلی لوله های فولادی و در نتیجه افزایش مقاومت آن ها می شود.
• پوشش گالوانیزه: این پوشش، از طریق حفاظت گاتدی، مقاومت مناسبی در برابر خوردگی و آسیب دیدگی لوله ها ایجاد می کند. برای این کار، لوله ها را در میازن زیادی روی قرار می دهند.
• پوشش ملات سیمانی: ملات سیمانی متشکل از ماسه، سیمان و آب است و می تواند تمامی سطح داخلی لوله را به صورت پاششی، تحت پوشش قرار دهد. اما، این پوشش فقط مختص لوله هایی است که قطر آن ها 4 اینچ و بیشتر می باشد.
انواع پوشش ترکیبی لوله فولادی
هر یک از پوشش های ترکیبی در لوله های فولادی برای افزایش هر چه بیشتر مقاومت لوله در برابر عوامل مخرب، استفاده می شوند. این پوشش ها نیز شامل نوع پودر اپوکسی، پودر پلی استر و یا پوشش چندجزئی مایع هستند که عبارتند از
• پوشش پودر اپوکسی و پودر پلی استر: یکی از رایج ترین پوششی هایی که برای افزایش مقاومت لوله ها مورد استفاده قرار می گیرند ترکیب پودر اپوکسی با پودر پلی استر است. در صورتی که این دو پودر با هم ترکیب شوند، لوله ها مقاومت مناسبی در برابر اشعه UV خورشید خواهند داشت.
• پوشش چند جزئی مایع: از جمله رایج ترین این پوشش ها، دو جزئی اپوکسی مایع است که استفاده گسترده ای برای سازه های فولادی دارد. در واقع، لوله هایی که دارای این پوشش باشند، معمولا در سازه های دریایی، سازه های فولادی در معرض آب شور، لوله های مدفون در خاک یا آب و یا پوشش روی لوله فاضلاب و… کاربرد دارند.
مزایای استفاده از انواع پوشش لوله
همواره استفاده از پوشش های داخلی و خارجی، مزایای زیادی را به همراه دارد که تعدادی از اصلی ترین آن ها شامل موارد زیر می باشند:
- استفاده از پوشش برای لوله ها از جمله لوله گاز منجر به تنوع در نوع کاربری آن ها می شود. در واقع، می توان از برخی لوله های پوشش دار در انواع محیط های معمولی، مرطوب و یا محیط های خورنده و… استفاده نمود.
استفاده از انواع پوشش های داخلی و خارجی، منجر به افزایش طول عمر لوله ها می شود. به نوعی استفاده از پوشش لوله، طول عمر آن ها و مدت زمان استفاده و همچنین کیفیت لوله ها را افزایش می دهد.
لوله ها همواره معرض آسیب های مختلف قرار دارند که هزینه تعمیر و نگهداری آن ها بسیار زیاد می باشد. در صورتی که در سطوح داخلی یا خارجی آن ها از پوشش استفاده شود، در برابر آسیب ها مقاومت شده و در نتیجه هزینه نگهداری را کاهش می دهند.
خلاصه مطلب
ما در این بخش از مطلب تلاش کردیم تا هر یک از شما عزیزان را با انواع پوشش لوله های فولادی آشنا کرده و اطلاعات کاملی در این زمینه، در اختیارتان قرار دهیم. هر یک از انواع پوشش لوله های فولادی را می توان بر اساس مواد به کار رفته، اعمال آن به صورت خارجی یا داخلی و ترکیبی، دسته بندی کرد. همواره اغلب لوله ها برای افزایش طول عمر و ماندگاری، به پوشش نیاز دارند که موجب می شود تا مقاومت آن ها در برابر عوامل مختلف، افزایش یابد. اگر سوالی در این زمینه دارید و یا می خواهید از قیمت لوله های فولادی و… مطلع شوید، می توانید با همکاران ما در فولاد کو ارتباط برقرار کنید.