واکنش با اکسیژن و اکسیداسیون از خصوصیات طبیعی فولاد و آهن است، اما استفاده از آلیاژهای مختلف می تواند این زنگ زدگی را کاهش دهد. یکی از شکایات اصلی خریداران محصولات فولادی مانند میلگرد، زنگ زدگی و اکسیداسیون است.کدام میلگرد دیرتر زنگ می زند؟ برخی محصولات فولادی با اولین تماس با رطوبت دچار زنگ زدگی می شوند، به طوری که گویی ماه ها در انبار نگهداری شده اند. اما چرا محصولات برخی شرکت ها سریعاً زنگ می زنند؟ کدام فرآیندهای متالورژیکی را طی نکرده اند که به این شکل واکنش نشان می دهند؟
علت زنگ زدگی میلگرد چیست؟
تمام مقاطع فولادی با فرآیند نورد ساخته می شوند و از ابتدای تولید تا پایان، مراحل متعددی روی آن ها انجام می شود. به عنوان مثال، از زمانی که شمش از کوره نورد خارج می شود تا تبدیل به میلگرد، چندین کاهش ضخامت (Reduction) صورت می گیرد.
یکی از چالش های رایج برای خریداران فولاد، زنگ زدگی میلگرد است. فولاد بدون محافظ در معرض خوردگی و زنگ زدگی قرار دارد، اما زمانی که در بتن جای می گیرد، بتن به عنوان یک محافظ مؤثر عمل می کند. آب و آلاینده ها معمولاً نمی توانند به راحتی از طریق بتن به میلگرد نفوذ کنند، به همین دلیل بتن نقش مهمی در جلوگیری از زنگ زدگی میلگرد دارد.
یکی از مهم ترین عوامل زنگ زدگی میلگرد، تماس با نمک است. اگر میلگردها در معرض نمک دریایی یا یون های کلرید موجود در جاده ها قرار بگیرند، این یون ها می توانند از طریق بتن نفوذ کرده و زنگ زدگی ایجاد کنند. در فرآیند خوردگی فولاد، اکسید آهن تولید می شود که باعث انبساط میلگرد در بتن می گردد. این انبساط تنش هایی را در بتن ایجاد می کند که یکی از دلایل اصلی خرابی و کاهش استحکام سازه است.
برخی تولیدکنندگان میلگرد در جهان از روش ترمکس برای تولید استفاده می کنند. این روش باعث افزایش طول عمر و استحکام میلگرد شده و لایه ای اکسیدی در ساختار درونی آن ایجاد می کند. در مقابل، میلگردهای تولیدی ذوب آهن اصفهان از روش ترمکس استفاده نمی کنند. برای افزایش مقاومت و استحکام میلگرد، این کارخانه از عناصری مانند کربن و منگنز بهره می گیرد که به تشکیل لایه اکسید سطحی کمک کرده و شکل پذیری کمتری به میلگرد می دهد.

تأثیر فرآیند تولید بر زنگ زدگی مقاطع فولادی
برای تولید میلگرد 8 از شمش 150، نیاز به انجام 19 کاهش ضخامت است. این کاهش ها باید زیر 25 درصد باشند تا محصول نهایی کیفیت مطلوبی داشته باشد. اما در برخی برندهای متفرقه، تعداد کاهش ها کم می شود و سرعت تولید پایین می آید. نتیجه این است که محصول با هزینه و زمان کمتری تولید می شود، اما کیفیت پایینی دارد. بنابراین، اگر شرکتی میلگرد را با قیمت پایین تر عرضه کرد، احتمالاً کیفیت محصول مطلوب نخواهد بود.
میلگردهای کارخانه هایی مانند ذوب آهن و یزد حتی ماه ها پس از خروج از انبار دچار زنگ زدگی نمی شوند، اما برخی برندهای دیگر چنین مقاومتی ندارند. همچنین، میلگردهای تولیدشده به روش ترمکس در برابر رطوبت و خوردگی مقاومت کمتری نسبت به میلگردهای آلیاژی دارند. برای اطلاع از روش تولید و کارخانه سازنده محصول، می توانید به مقاله علامت های اختصاری حک شده بر روی میلگرد مراجعه کنید.
کیفیت شمش و تأثیر آن بر خوردگی میلگرد
در سال های اخیر، رکود در کارخانه های ریخته گری باعث تولید شمش های بی کیفیت شده است. این شمش ها در تولید محصولاتی مانند میلگرد استفاده می شوند که کیفیت پایین و مشکلات زیادی ایجاد می کنند. به همین دلیل، توصیه می شود مقاطع فولادی را از شرکت های معتبر خریداری کنید. شرکت فولاد کو می تواند مشاوری مطمئن برای خرید انواع مقاطع فولادی باشد.
طبقه بندی مقاومت ساختاری میلگردها
این دسته بندی که به عنوان استاندارد جهانی شناخته می شود، شباهت زیادی به استاندارد اجرایی در روسیه دارد. در ایران نیز تولید میلگرد ها بر اساس این استاندارد انجام می شود:
دسته اول (A1):
استاندارد S240 شامل میلگردهای کاملاً ساده و صیقلی مانند میلگردهای شماره 8 و 10 است. این میلگردها به دلیل انعطاف پذیری بالا در جوشکاری و خم کاری کاربرد زیادی دارند. علت اصلی انعطاف بالای آن ها، میزان کم کربن در ترکیب شان است، که همین عامل باعث می شود نسبت به زنگ زدگی حساس تر باشند.
دسته دوم (A2):
میلگردهای استاندارد S340، به عنوان میلگردهای میان رده شناخته می شوند. این دسته شامل میلگردهای مارپیچی یا فنری است که طرح آج آن ها بدون قطع شدگی از ابتدا تا انتها ادامه دارد. میلگردها ی آج دار جناغی نیز که تحت استاندارد S400 تولید می شوند، در این گروه قرار گرفته و پرکاربردترین آرماتور در ساختمان سازی هستند. مقاومت این میلگردها در برابر زنگ زدگی از دسته اول بیشتر اما از دسته سوم کمتر است.
دسته سوم (A3):
این دسته شامل میلگردهای پرکربن (حدود 25 درصد کربن) است که به دلیل استحکام فیزیکی و شیمیایی بالا، در پروژه های ساخت وساز بسیار مورد توجه قرار می گیرند. میلگردهای استاندارد S500 با شکل دوکی و میزان کشش و تسلیم 2400 تا 3600 کیلوگرم بر سانتی متر مربع، جزو مقاوم ترین میلگردها هستند.
کدام میلگردها دیرتر زنگ می زنند؟
جدا از طبقه بندی استاندارد جهانی، میلگردها بر اساس متریال و فرآیند تولید به انواع مختلفی تقسیم می شوند که میزان مقاومت آن ها در برابر زنگ زدگی متفاوت است:
- میلگرد اروپایی: معادل میلگردهای دسته اول است. این میلگردها بدون آج هستند و در پروژه هایی که به خاصیت خمشی نیاز دارند، استفاده می شوند. اما به عنوان میلگرد ضدزنگ مناسب نیستند.
- میلگرد پرکربن: این میلگردها به دلیل کربن بالا رنگ سیاه دارند و تقریباً ضدزنگ هستند. هرچند مقاومت بالا در برابر زنگ زدگی دارند، اما شکننده و ترد هستند.
- میلگرد فایبرگلاس پلیمر: گزینه ای مناسب برای تأخیر در زنگ زدگی است.
- میلگرد پوشش داده شده با اپوکسی: این میلگردها با قیمت بالا، عملکرد عالی در برابر اکسیداسیون دارند و در محیط های مرطوب ایده آل هستند.
میلگردهای گالوانیزه و استیل ضدزنگ: مقاوم ترین گزینه ها

برای بالاترین مقاومت در برابر زنگ زدگی، میلگردهای گالوانیزه و استیل ضدزنگ بهترین انتخاب هستند. آرماتورهای گالوانیزه تا 40 برابر مقاوم تر از سایر میلگردها عمل می کنند، در حالی که میلگردهای استیل تا 1500 برابر دیرتر زنگ می زنند. البته، این میلگردها گران ترین نوع موجود در بازار محسوب می شوند و برای پروژه های حساس و طولانی مدت توصیه می شوند.
خوردگی میلگرد در بتن
بتن، یکی از مواد مرکب ساختمانی است که از دو جزء اصلی تشکیل شده است. جزء اول شامل آب و سیمان است که به عنوان محیط چسباننده عمل کرده و شبکه اصلی بتن را تشکیل می دهد. جزء دوم، سنگدانه ها و پرکننده های معدنی هستند که ساختار بتن را تکمیل می کنند.
بتن به تنهایی مقاومت فشاری خوبی دارد، اما در برابر تنش های کششی ضعیف است. برای جبران این ضعف، از میلگرد فولادی به عنوان جزء سوم استفاده می شود که به بتن مسلح معروف است. بتن مسلح امروزه بخش عمده ای از سازه های ساختمانی را تشکیل می دهد و عمر متوسط آن بین 50 تا 100 سال در نظر گرفته می شود.
مشکل خوردگی میلگرد در بتن
برخی سازه های بتنی پیش از رسیدن به عمر مفید خود دچار تخریب یا آسیب های جدی می شوند. یکی از مهم ترین دلایل این مسئله، خوردگی آرماتورهای بتن مسلح است. بتن به دلیل محیط قلیایی خود، لایه ای رویین بر سطح میلگردها ایجاد می کند که از آن ها در برابر خوردگی محافظت می کند. اما عواملی مانند نفوذ کلر به داخل بتن این لایه محافظ را از بین برده و فرآیند خوردگی میلگرد را آغاز می کنند.
خوردگی میلگرد در بتن از دو جهت خطرناک است:
- کاهش استحکام مکانیکی میلگردها.
- تولید محصولات خوردگی با حجم بیشتر از مواد اولیه که باعث ایجاد فشار داخلی و ترک خوردگی بتن می شود.
دلایل خوردگی میلگرد در بتن و راه های پیشگیری
یون کلرید، مهم ترین عامل خوردگی میلگردها است و می تواند از منابع داخلی یا خارجی وارد بتن شود:
- منابع خارجی کلرید:
- آب دریا: سازه های دریایی مانند آن هایی که در حاشیه خلیج فارس قرار دارند، در معرض یون کلرید موجود در آب دریا هستند.
- نمک ذوب یخ: در آمریکا و اروپا از نمک طعام برای ذوب یخ روی پل ها استفاده می شود که کلرید حاصل می تواند وارد بتن شود.
 
- منابع داخلی کلرید:
- شن و ماسه آلوده به کلرید که در اختلاط بتن استفاده می شود.
- افزودن کلرور کلسیم برای تسریع گیرش بتن که خود منبع یون کلرید است.
 
پارامترهای مؤثر در خوردگی میلگرد:
عوامل متعددی در شدت خوردگی آرماتورهای بتن تأثیر دارند، از جمله:
- نسبت یون های هیدروکسید به کلرید در مجاورت آرماتور.
- pH محلول موجود در حفره های بتن.
- میزان کلرید و کیفیت بتن.
- ترکیب سیمان و مواد افزودنی.
- واکنش های آندی و کاتدی میلگردها.
تأثیر فرآیند تولید بر زنگ زدگی مقاطع فولادی
برای تولید میلگردهایی مانند میلگرد سایز 8، معمولاً نیاز به انجام 19 مرحله کاهش قطر یا اصطلاحاً ریداکشن است.
جهت اطمینان از کیفیت مناسب میلگردها، هر مرحله ریداکشن باید کمتر از 25 درصد کاهش ایجاد کند. اما در برخی موارد، کارخانه ها برای کاهش هزینه و زمان تولید، تعداد مراحل ریداکشن را کاهش داده یا سرعت تولید را کاهش می دهند. این اقدام باعث می شود محصول نهایی با هزینه کمتر اما کیفیت پایین تری ارائه شود.
کارخانه هایی نظیر ذوب آهن اصفهان و یزد از جمله تولیدکنندگانی هستند که میلگردهای آن ها حتی پس از ماه ها نگهداری در انبار دچار زنگ زدگی نمی شوند. دلیل این امر، استفاده از فرآیندهای تولید استاندارد و مواد اولیه باکیفیت است.
کدام میلگرد دیرتر زنگ می زند؟ میلگردهایی که با روش های تولید نامناسب ساخته می شوند، معمولاً مقاومت کمتری در برابر رطوبت، خوردگی و فرسایش دارند. این محصولات، به ویژه در مقایسه با میلگردهای تولیدشده با روش قوس الکتریکی، دوام و استحکام پایین تری از خود نشان می دهند.
چرا میلگرد و محصولات فولادی را از فولادکو بخریم؟
- کیفیت تضمین شده محصولات: فولادکو با بهره گیری از مواد اولیه مرغوب و فرآیندهای تولید استاندارد، محصولاتی با کیفیت بالا ارائه می دهد. میلگردها و مقاطع فولادی تولید شده در این مجموعه مطابق با استانداردهای ملی و بین المللی هستند.
- تنوع گسترده محصولات: فولادکو طیف وسیعی از محصولات فولادی شامل میلگرد، تیرآهن، ورق فولادی و سایر مقاطع فلزی را برای نیازهای مختلف ساختمانی و صنعتی ارائه می کند.
- قیمت رقابتی: با وجود ارائه محصولات باکیفیت، فولادکو قیمت های مناسبی برای مشتریان در نظر گرفته است و همواره تلاش می کند تا بهترین ارزش را به مشتریان ارائه دهد.
- مشاوره تخصصی: تیم کارشناسان فولادکو با دانش فنی بالا، آماده ارائه مشاوره تخصصی برای انتخاب بهترین محصول متناسب با پروژه شما هستند.
- شفافیت و اعتماد: فولادکو همواره بر شفافیت در ارائه اطلاعات محصول، قیمت ها و شرایط خرید تأکید داشته و اعتماد مشتریان را به عنوان اولویت اصلی خود در نظر گرفته است.
- ضمانت اصالت و سلامت کالا: محصولات فولادکو دارای ضمانت اصالت هستند و با بسته بندی مناسب به مشتریان تحویل داده می شوند، تا هیچ نگرانی بابت آسیب دیدگی یا کیفیت محصول وجود نداشته باشد.
- تحویل به موقع و گسترده: فولادکو با شبکه گسترده توزیع، امکان تحویل سریع و به موقع محصولات به تمام نقاط کشور را فراهم کرده است.
- پشتیبانی پس از فروش: فولادکو با ارائه خدمات پشتیبانی پس از فروش، در تمام مراحل همراه مشتریان خود است و مشکلات احتمالی را به سرعت رفع می کند.
با خرید از فولادکو، علاوه بر بهره مندی از محصولات باکیفیت، تجربه ای مطمئن و رضایت بخش از خرید مقاطع فولادی خواهید داشت. برای دریافت قیمت ورق گالوانیزه و یا انواع محصولات فولادی به سایت مراجعه کنید.
