معمولاً از لوله های چدنی برای انتقال آب، گاز یا فاضلاب استفاده می شود که لوله هایی به رنگ خاکستری بوده و اغلب بدون روکش می باشند. این لوله ها انواع مختلفی دارند که هر یک از آن ها در سایز و شکل و جنس مختلفی ساخته می شوند. استفاده از این لوله ها دارای مزیت ها و معایب بسیار زیادی هستند که شامل: افزایش استحکام، مقرون به صرفه بودن، راحتی در استفاده، پایین بودن قدرت مکانیکی، عدم یکنواخت بودن ضخامت لوله، عدم وجود خاصیت انعطاف پذیری و …، می باشند. برای آشنایی بیشتر با لوله های چدنی ،انواع و مزیت ها و معایبشان بهتر است در ادامه مطلب همراه ما باشید.
انواع لوله چدنی کدامند؟
بیان کردیم که لوله های چدنی انواع مختلفی دارند که هر یک از آن ها شامل موارد زیر می باشند:
لوله چدنی دو سر تخت
نوع اول لوله ها، مربوط به نوع چدنی دو سرتخت است که اتصال در این نوع لوله با استفاده از بست مخصوصی انجام می شود. این محصول دارای وزن بسیار سبکی بوده و علاوه بر بست مخصوص می توان برای اتصال آن، از روش های مختلفی نیز استفاده کرد. قیمت این محصول، در مقایسه با سایرین نیز مقرون به صرفه تر می باشد.
لوله چدنی سر توپی
نوع دوم لوله های چدنی، نوع سرتوپی هستند که اتصال در این نوع لوله ها به صورت سرب و کنف بوده و به دو صورت یک سرتوپی و دو سرتوپی تولید شده و در بازار عرضه می شوند. لوله های سرتخت یعنی نوع قبلی، نسبت به سرتوپی ها توانایی تحمل فشار بیشتری را دارند. اما، لوله های سرتوپی قابلیت تحمل ضربه بیشتری نسبت به سایر لوله های چدنی دارند که این به خاطر ویژگی آلاستیکی بودن آن ها می باشد.
لوله چدنی داکتیل
سومشان لوله های چدنی داکتیل هستند کوه همان طور که از اسمشان مشخص است با محصولات متالوژی خاصی ساخته و طراحی شده اند. لوله هایی چدنی داکتیل، دارای خواص منحصر به فردی بوده و اغلب از آن ها برای انتقال آب تحت فشار استفاده می کنند. استفاده از لوله های چدنی داکتیل باعث می شود که هزینه پمپاژ آب کم بوده و نصب آن ها آسان و همچنین قابلیت استفاده در سطح یا داخل زمین را دارا باشند. همچنین، لوله های چدنی داکتین مقاومت بالایی در برابر فشارهای انبساطی و ضربان شدید دارند و همچنین قابلیت کارکرد مستمر در جریان هیدرولیک را دارا هستند. علاوه بر این، محصولات چدنی داکتل دارای مقاومت بالایی در برابر انفجار و حرکات زمین بوده و سایز آن ها از ۵۰ تا ۲۰۰۰ متنوع می باشد.
لوله چدنی خاکستری
لوله های چدانی از نظر رنگ نیز به دو دسته خاکستری و سفید تقسیم می شوند که نوع خاکستری دارای ریز ساختار گرافیتی می باشد. این نوع چدن از لحاظ وزنی به خاطر دارا بودن آلیاژ آهن، وزن سنگین تری نسبت به نوع سفید دارد. مهم ترین ویژگی لوله چدن خاکستری، مقاومت کششی بالای آن می باشد که به همین خاطر از آن در پمپ ها، موتور احتراق داخلی، بدنه شیرآلات، جعبه های برق و…، استفاده می کنند. در ساختار این محصول از آهن، کربن، سیلیس و… استفاده می شود. بیشترین آلیاژ مورد استفاده در ساختار این محصول، آهن است و کربن به میزان دو و نیم تا ۴ درصد سیلیسیم ۱ تا ۳ درصد استفاده می شود.
لوله چدنی سفید
نوع دیگر لوله های چدنی نوع سفید هستند که دارای ترسیب دهنده کاربید آهن بوده که به آن سمنتایت گفته می شود. سیلیس مورد استفاده، در چدن سفید کمتر از نوع قبلی بوده و سرعت سرد کردن آن نسبت به نوع خاکستری بیشتر است. این تفاوت باعث شده تا نوع سفید مقاومت زیادی در برابر سختی داشته و در برابر شکستگی و خوردگی نیز مقاوم تر باشد. لذا، از چدن سفید اغلب به خاطر این مقاومت و همچنین هزینه مناسب در پمپ های فاضلاب یا همان بوش پوسته استفاده می کنند.
مزایا و معایب استفاده از لوله های چدنی
استفاده و خرید لوله های چدنی، دارای مزایا و معایب بی شماری است که عبارتند از:
- • ایستادگی و استحکام مناسب: منظور از این ویژگی استحکام و مقاومت عالی در برابر خوردگی و محیط های تهاجمی انواع لوله های چدنی می باشند. همچنین انواع لوله های ذکر شده با محیط زیست سازگار هستند.
• ویژگی دیگر مربوط به قیمت مناسب لوله ها می باشد که بر اساس شاخص های کیفیت و…، این محصولات نرخ مناسبی دارند.
• انواع لوله های چدنی در مقابل صدا عایق بندی شده و لرزش و ارتعاشات و…، کمترین میزان تاثیر را بر روی لوله های چدنی می گذارند. لذا، می توان لوله های چدنی را لوله هایی ضد صدا و با ارتعاش بسیار کم معرفی کرد.
• ویژگی بعدی مربوط به استحکام و دوام لوله های چدنی می باشد که این محصولات در برابر فشارهای سنگین، تغییر مسیر یا ترک مقاوم بوده و تغییر شکل نمی دهند. به همین خاطر آن ها در تمامی مکان ها و در تمامی فصول، قابل استفاده هستند.
• نصب آسان یکی دیگر از ویژگی ها و مزیت های لوله های چدنی است که به خاطر سبک بودن وزن آن ها و اتصالشان، به راحتی نصب می شوند. همچنین، لوله های چدنی نیازی به عملیات اضافی یا پوشش مازاد برای قرارگیری مستقیم بر روی خاک ندارند و می توان در کمترین زمان ممکن آن ها را نصب نمود.
• مقاومت در برابر حرارت و آتش سوزی نیز از دیگر مزایا به شمار می آیند و این محصولات در برابر گرما تغییر شکل نمی دهند.
• این لوله ها دچار خوردگی یا زنگ زدگی نیز نمی شوند.
علاوه بر مزایای گفته شده لوله های چدنی دارای معایب بسیار زیادی نیز هستند. به طور مثال: لوله های چدنی دارای خواص آلاستیکی بوده و قابلیت ارتعاش آن ها بسیار پایین است که به همین خاطر مقاومت مکانیکی بالایی ندارند. اگر این لوله ها بدون محافظ بیرونی تولید شوند، مقاومتشان بسیار کاهش پیدا می کند. درست است که این لوله ها در برابر خوردگی مقاوم هستند؛ اما، محوطه داخل آن ها فوراً دچار خوردگی و زنگ زدگی می شوند. همچنین، ضخامت لوله های چدنی در طول پایپ یکسان نیستند.
انواع لوله های چدنی چگونه ساخته می شوند؟
در ساخت لوله های چدنی معمولاً از روش گودال عمودی، افقی یا گریز از مرکز استفاده می کنند. در روش گودال عمودی معمولاً قالب با کمک رام کردن مازاد در اطراف یک الگو و خشک کردن آن در یک اجاق منجر به ساخت لوله چدنی می شود. در واقع، یک هسته در قالب قرار داده شده و سپس آهن و مذاب بین هسته و قالب ریخته می شود تا لوله چدنی به تولید برسد. سپس، آن را برش زده و در ابعاد مورد نظر در بازار عرضه می کنند. در روش افقی نیز معمولاً برای ساخت از دستگاهی برای جابجایی ماسه ها در اطراف قالب های افقی استفاده می کنند که دارای میله های هسته ای می باشد.
آهن مذاب از ملاقه های چند لایه که به منظور جذب آهن از پایین ساخته شده و داخل قالب ها ریخته شده و با این کار، ناخالصی ها را از آن خارج می کند. در نتیجه، با این کار موجب ساخت لوله های چدنی در سایز و ابعاد مختلفی می شود. در روش نهایی یعنی روش گریز از مرکز، معمولاً برای ساخت از قالب هایی با روکش ماسه استفاده می کنند که به صورت افقی در دستگاه های ریخته‌گری گریز از مرکز قرار داده می شوند. پس از آن در حالی که این قالب ها در حال چرخش هستند، مقدار دقیق و کاملی از آهن مذاب وارد آن ها شده و در طی یک عملیات سریع چرخیده و در طی چند ثانیه لوله را به تولید می رساند.
کاربرد انواع لوله های چدنی
لوله های چدنی کاربرد گسترده ای دارند که از جمله مهم ترین آن ها شامل موارد زیر هستند:
- • در شبکه های فاضلاب برای خطوط انتقال آب و زهکشی ها
• برای امور و تاسیسات ساختمانی و عمرانی
• سیستم های تخلیه زباله و شیرابه
• پارتیشن های تاسیساتی مثل: چاه های حمام و سرویس های بهداشتی
• لوله های سیستم های تهویه برای انتقال گاز
• برای انتقال و تخلیه فاضلاب از پشت بام ها و حیاط ها
• تخلیه برخی از حمام ها، دستشویی ها و آشپزخانه ها
خلاصه مطلب
ما در این بخش از مطلب تلاش کردیم تا هر یک از شما عزیزان را با لوله چدنی و انواع آشنا کنیم. این لوله ها تقریباً ۵۰ تا ۱۰۰ سال عمر کرده و البته برخی از عوامل موجب می شوند که عمر آن ها کم شوند. به طور مثال: در صورتی که از مواد اولیه نامرغوب استفاده شود یا در زمان تولید به استاندارد توجه نشود، عمر این لوله ها کاهش پیدا می کند. قیمت انواع لوله های چدنی تحت تاثیر عوامل بسیاری مثل: ضخامت، نوع مواد اولیه، نوع لوله، شرکت تولید کننده و…، دارند که برای اطلاع از نرخ آن ها می‌توانید با ما در ارتباط باشید. علاوه بر این، برای اطلاع و یا خرید هر یک از محصولات فولادی می توانید با همکاران ما در فولاد کو ارتباط برقرار نمایید.